shakespeare/poskromienie-zlosnicy
Krótkie streszczenie
Anglia, epoka elżbietańska. Pijany kotlarz został znaleziony przed karczmą przez szlachcica, który postanowił zrobić mu żart. Kazał przenieść śpiącego do pałacu i przekonać go po przebudzeniu, że jest wielkim panem. Dla rozrywki rzekomego pana wystawiono komedię.
Padwa, renesansowe Włochy. Młody szlachcic przybył na studia i zakochał się w młodszej córce bogatego mieszczanina. Ojciec ogłosił jednak, że młodsza córka nie wyjdzie za mąż, dopóki starsza, znana z kłótliwego charakteru, nie znajdzie męża. Zakochany postanowił przebrać się za nauczyciela, by zbliżyć się do ukochanej.
Do miasta przybył też szlachcic z Werony szukający bogatej żony. Nie przeszkadzał mu zły charakter starszej córki, jeśli tylko miała duży posag. Podczas pierwszego spotkania między nim a kłótliwą panną doszło do ostrej wymiany zdań, ale mężczyzna ogłosił, że się z nią ożeni.
W dniu ślubu pan młody zjawił się w łachmanach i skandalicznie zachowywał podczas ceremonii. Po ślubie zabrał żonę do swojego domu wiejskiego, gdzie rozpoczął jej poskramianie metodą głodzenia i pozbawiania snu, twierdząc, że wszystko robi dla jej dobra.
Stopniowo kobieta zaczęła się zmieniać. Gdy mąż mówił, że słońce to księżyc, zgadzała się z nim. Tymczasem jej młodsza siostra potajemnie poślubiła przebranego nauczyciela, a ich ojciec w końcu zaakceptował ten związek.
Na uczcie weselnej trzej mężowie założyli się, czyja żona jest najbardziej posłuszna. Tylko dawna złośnica przyszła na wezwanie męża. Wygłosiła mowę o obowiązkach żony wobec męża:
Ciała są nasze i miękkie, i słabe,
I burzy świata niezdolne wytrzymać,
By czucia nasze, z ciałem naszym zgodne,
Były uprzejme, miękkie i łagodne.
Wszyscy byli zdumieni jej przemianą.
Szczegółowy opis według aktów i scen
Nazwy aktów i scen są redakcyjne.
Prolog. Żart z pijakiem Slyem
Scena 1. Krzysztof Sly i plan Pana
Przed karczmą na polu doszło do kłótni między pijanym kotlarzem a karczmarka. Pijak odmówił zapłaty za potłuczone szklanki i położył się spać na ziemi. W tym momencie pojawił się miejscowy szlachcic wracający z polowania ze swoją świtą.
Szlachcic wpadł na pomysł żartu. Kazał swoim ludziom zanieść śpiącego pijaka do najpiękniejszej komnaty, ubrać go w bogate szaty, położyć w wygodnym łóżku i przekonać po przebudzeniu, że jest wielkim panem, a przez piętnaście lat cierpiał na chorobę umysłową. Wszyscy słudzy mieli go tytułować "wasza wysokość" i spełniać każde życzenie.
Scena 2. Sly budzi się jako pan
Gdy Sly się obudził, słudzy przekonali go, że jest szlachcicem, a jego żona czeka na niego. Rolę żony odgrywał przebrani paź. Początkowo Sly protestował, twierdząc, że jest prostym kotlarzem, ale stopniowo uwierzył w oszustwo. Aktorzy przygotowali się do wystawienia komedii dla rozrywki rzekomego pana.
Akt 1. Przybycie do Padwy i plany zalotników
Scena 1. Lucentio przybywa do Padwy i zakochuje się w Biance
Młody szlachcic przybył do Padwy ze swoim sługą, aby studiować filozofię i nauki. Przypadkowo stali się świadkami sceny przed domem bogatego mieszczanina, gdzie ojciec oznajmił swoim córkom i ich zalotników, że młodsza córka nie wyjdzie za mąż, dopóki starsza nie znajdzie męża.
Starsza córka była znana z ostrego języka i kłótliwego charakteru, podczas gdy młodsza uchodziła za piękną i łagodną. Lucentio natychmiast zakochał się w młodszej córce i postanowił ją zdobyć. Wymyślił plan - zamieni się miejscami ze swoim sługą i jako nauczyciel będzie uczył przedmiotu swojej miłości.
Dwaj mężczyźni zamienili się ubraniami. Sługa miał udawać młodego szlachcica, a prawdziwy pan stać się skromnym nauczycielem.
Scena 2. Petruchio poszukuje bogatej żony
Do Padwy przybył również młody szlachcic z Werony, który poszukiwał bogatej żony. Spotkał się ze swoim przyjacielem, który opowiedział mu o córce miejscowego bogacza - kobiecie z dużym posagiem, ale okropnym charakterem. Młodzieniec oświadczył, że nie przeszkadza mu zły charakter, jeśli tylko żona będzie bogata.
Przyjaciel również miał swój plan - chciał się przebrać za nauczyciela muzyki, aby móc uczyć młodszą córkę i w ten sposób ją uwieść. Pojawił się także starszy zalotnik młodszej córki, który przyprowadził ze sobą rzekomego nauczyciela literatury. Wszyscy mężczyźni postanowili współpracować, aby pozbyć się przeszkody w postaci starszej siostry.
Akt 2. Spotkanie Katarzyny z Petruchiem i zaloty do Bianki
Scena 1. Pierwsze spotkanie Katarzyny z Petruchiem; konkurencja o Biankę
Katarzyna związała ręce swojej siostry i próbowała wymusić na niej wyznanie, którego z zalotników kocha najbardziej. Bianka zapewniała, że nikogo szczególnie nie preferuje. Gdy pojawił się ich ojciec, skarcił starszą córkę za przemoc wobec młodszej.
Wkrótce przybyli zalotacy z nauczycielami. Petruchio przedstawił się ojcu jako kandydat na męża dla Katarzyny, przynosząc ze sobą nauczyciela muzyki. Starszy zalotnik przyprowadził nauczyciela literatury, a przebrani sługa pojawił się jako trzeci konkurent do ręki Bianki.
Nauczyciel muzyki szybko wrócił z zakrwawioną głową - Katarzyna rozbiła mu lutnię o głowę, gdy próbował ją poprawiać podczas lekcji. Mimo to Petruchio był zachwycony charakterem swojej przyszłej żony.
Gdy Petruchio został sam na sam z Katarzyną, rozpoczęła się między nimi ostra wymiana słów. Ona próbowała go obrazić i odpędzić, on zaś twierdził, że jest łagodna jak gołąbka i słodka jak miód. Pomimo jej protestów, ogłosił, że się z nią ożeni.
Jam się urodził, aby cię ugłaskać,
Dzikiego kota w słodką zmienić Kasię,
Jak wszystkie Kasie domowe łagodną.
Gdy wrócili pozostali, Petruchio oznajmił, że Katarzyna zgodziła się zostać jego żoną, a ślub odbędzie się w najbliższą niedzielę. Katarzyna protestowała, ale nikt jej nie słuchał. Ojciec był zadowolony, że pozbywa się kłopotliwej córki.
Następnie rozpoczęła się licytacja o rękę Bianki między starszym zalotnikiem a przebranymi sługą. Każdy z nich wyliczał swoje bogactwa i majątki. Ojciec przyznał pierwszeństwo temu, kto zaoferował więcej, pod warunkiem, że jego ojciec potwierdzi obietnice. Przebrani sługa musiał znaleźć kogoś, kto udawałby jego ojca.
Akt 3. Lekcje Bianki i dziwne zachowanie Petruchia na ślubie
Scena 1. Przebrani zalotacy uczą Biankę
Dwaj przebrani zalotacy - nauczyciel literatury i nauczyciel muzyki - kłócili się o to, kto pierwszy będzie uczył Biankę. Ona rozstrzygnęła spór, mówiąc, że będzie się uczyć od obu na zmianę. Podczas lekcji łaciny nauczyciel literatury wyznał jej swoją miłość, ukrywając uczucia w tłumaczeniu tekstu.
Nauczyciel muzyki również próbował wyrazić swoje uczucia poprzez specjalnie napisane ćwiczenia muzyczne. Bianka okazała więcej zainteresowania nauczycielowi literatury, co wzbudziło zazdrość nauczyciela muzyki. Ten ostatni postanowił zrezygnować z zalotów i poszukać sobie innej żony.
Scena 2. Ślub Katarzyny i dziwne zachowanie Petruchia
W dniu ślubu Petruchio się spóźnił, co bardzo zdenerwowało Katarzynę i jej ojca. Gdy w końcu się pojawił, był ubrany w dziwaczne, podarte łachmany i jechał na kulawym koniu. Odmówił zmiany stroju na ślub, twierdząc, że Katarzyna bierze za męża jego, a nie jego ubranie.
Ślub przebiegał bardzo burzliwie. Petruchio zachowywał się skandalicznie - klął, tupał, uderzył księdza, a gdy ten upuścił brewiarz, kazał mu go zbierać. Po ceremonii oblał winem twarz zakrystiana i z głośnym cmokaniem całował swoją żonę.
Po ślubie Petruchio oznajmił, że musi natychmiast wyjechać z żoną, nie mogąc zostać na weselu. Katarzyna protestowała, mówiąc, że nie pojedzie, ale mąż oświadczył, że żona to jego własność i może z nią robić, co chce.
Umiem być panem tego, co jest moje,
A żona moja, to własność jest moja,
Mój dom, me meble, spichlerz mój, me pole
Zabrał Katarzynę siłą, pozostawiając gości na weselu. Tymczasem ojciec Bianki zgodził się na jej małżeństwo z rzekomym synem bogatego kupca, pod warunkiem, że ojciec młodzieńca potwierdzi umowę.
Akt 4. Poskramianie Katarzyny i intrygi w Padwie
Scena 1. Przyjazd do wiejskiego domu Petruchia
W wiejskim domu Petruchia sługa opowiadał innym służącym o podróży państwa młodych. Katarzyna i Petruchio spadli z koni w błoto, a pan bił sługę za to, że koń się potknął. Gdy para w końcu dotarła do domu, Petruchio kontynuował swoje dziwne zachowanie.
Petruchio bił służących za każdą drobnostkę, zrzucił jedzenie ze stołu, twierdząc, że jest spalone, i nie pozwolił żonie nic zjeść. Katarzyna była głodna i wyczerpana, ale mąż tłumaczył swoje postępowanie troską o jej zdrowie. Zastosował metodę tresury sokoła - głodzenie i pozbawianie snu.
Sokół mój teraz pusty ma żołądek,
Głodzić go będę, póki nie unoszę,
Inaczej, nigdy nie zwiąże wabika.
Scena 2. Hortensjo porzuca zaloty do Bianki
W Padwie przebrani nauczyciel muzyki przyłapał Biankę na czułościach z nauczycielem literatury. Rozczarowany jej zachowaniem, zrezygnował z zalotów i postanowił ożenić się z bogatą wdową, która od dawna go kochała. Przebrani sługa cieszył się, że pozbywa się rywala.
Tymczasem udało mu się znaleźć starszego mężczyznę, który zgodził się udawać ojca młodego szlachcica w zamian za pomoc w załatwieniu swoich spraw w mieście.
Scena 3. Scena z kapelusznikiem i krawcem
Katarzyna była coraz bardziej wyczerpana głodem i brakiem snu. Gdy sługa odmówił jej jedzenia na rozkaz pana, błagała go o pomoc. Petruchio w końcu przyniósł jej jedzenie, ale kazał mu je zabrać, gdy nie podziękowała mu wystarczająco serdecznie.
Przybyli kapelusznik i krawiec z pięknymi rzeczami dla Katarzyny. Petruchio skrytykował wszystko - kapelusz nazwał szpetnym, a suknię zbyt wyszukaną. Katarzyna próbowała protestować, mówiąc, że rzeczy są piękne i modne, ale mąż odesłał rzemieślników, twierdząc, że pojedzie z żoną do ojca w skromnych strojach.
Scena 4. Oszustwo z fałszywym Vincentiem
Przebrani sługa doprowadził fałszywego ojca do domu Baptysty. Starszy mężczyzna udawał bogatego kupca z Pizy i zgodził się na małżeństwo swojego rzekomego syna z Bianką. Baptysta był zadowolony z układu i zgodził się na szybki ślub.
Prawdziwy Lucentio otrzymał instrukcje, aby potajemnie poślubić Biankę w kościele, podczas gdy ich ojcowie będą załatwiać formalności kontraktu małżeńskiego.
Scena 5. Podróż powrotna do Padwy
W drodze do Padwy Petruchio kontynuował poskramianie żony. Gdy powiedział, że świeci księżyc, a Katarzyna poprawiła go, że to słońce, zagroził, że zawróci do domu. Katarzyna w końcu uległa i zgodziła się nazywać słońce księżycem, jeśli tego chce mąż. Spotkali starszego mężczyznę, któremu Petruchio kazał żonie mówić jak do młodej dziewczyny. Katarzyna posłusznie wykonała polecenie.
Akt 5. Rozwiązanie intryg i ostateczna próba
Scena 1. Prawda o zalotnikach wychodzi na jaw
W Padwie prawdziwy ojciec Lucentia przybył z wizytą do syna i odkrył oszustwo. Fałszywy ojciec próbował go aresztować jako oszusta, ale prawda szybko wyszła na jaw. Lucentio i Bianka wrócili z kościoła jako świeżo poślubieni małżonkowie. Prawdziwy ojciec był zaskoczony, ale w końcu wybaczył synowi i zgodził się na małżeństwo.
Scena 2. Zakład i finalna przemowa Katarzyny
Na uczcie weselnej trzej mężowie - Petruchio, Lucentio i Hortensjo - zawarli zakład o to, czyja żona jest najbardziej posłuszna. Każdy miał wezwać swoją żonę, a ta, która pierwsza przyjdzie na wezwanie, przyniesie mężowi wygraną. Bianka i wdowa odmówiły przyjścia, ale Katarzyna natychmiast się stawiła.
Petruchio kazał żonie przyprowadzić pozostałe kobiety i wygłosić im kazanie o obowiązkach żony. Katarzyna posłusznie wykonała polecenie, wygłaszając długą mowę o tym, że mąż jest panem, opiekunem i głową rodziny, a żona powinna być mu posłuszna.
Mąż twój, jest pan twój, opiekun, twe życie,
Głowa i zwierzchnik; troszczy się o ciebie... A za to wszystko domaga się tylko
Miłości, spojrzeń słodkich, posłuszeństwa
Katarzyna porównała nieposłuszną żonę do buntownika przeciwko swojemu królowi i wezwała kobiety do pokory. Na koniec położyła swoją rękę pod stopą męża w geście całkowitego poddania.
Niech was mój przykład nauczy pokory,
Ugnijcie czoła, bezsilne niebogi,
Podłóżcie ręce pod mężowskie nogi.
Wszyscy byli zdumieni przemianą Katarzyny. Petruchio wygrał zakład i cieszył się ze swojego sukcesu w poskromieniu żony. Ojciec Katarzyny był tak pod wrażeniem zmiany córki, że zwiększył jej posag.
Epilog. Powrót do historii ramowej
Po zakończeniu przedstawienia Sly obudził się w swoich starych łachmanach przed karczmą. Karczmarz znalazł go tam rano i próbował go obudzić. Sly opowiedział mu o wspaniałym śnie, w którym był wielkim panem i widział komedię o poskromieniu złośnicy. Postanowił wrócić do domu i zastosować podobne metody wobec swojej żony.