goethe/lata-wedrowki-wilhelma-meistra
Krótkie streszczenie
Europa, początek XIX wieku. Wilhelm Meistra wędrował ze swoim synem Feliksem, zobowiązany do ciągłej podróży przez stowarzyszenie "wyrzekających się".
Po drodze spotkali tajemniczą rodzinę przypominającą scenę "Ucieczki do Egiptu". Wilhelm pisał listy do ukochanej Natalii, wyrażając tęsknotę i żal z powodu rozstania. Odwiedzili klasztor Świętego Józefa, gdzie poznali cieślę, który opowiedział im o swoim życiu i wyborze zawodu inspirowanym patronem miejsca.
Podczas wędrówki Wilhelm i Feliks spotkali dawnego przyjaciela Montana (Jarno), który został mineralogiem. Wkrótce trafili do posiadłości, gdzie Wilhelm poznał Hersylię i Julisię. Między Feliksem a Hersylią zawiązała się nić sympatii. Wilhelm otrzymał do przeczytania różne rękopisy, w tym historię o tajemniczej pielgrzymce i opowieść "Kto jest zdrajcą?".
Wilhelm odwiedził prowincję pedagogiczną, gdzie poznał unikalny system wychowania oparty na trzech rodzajach uszanowania.
Z tych trzech uszanowań wynika uszanowanie najwyższe, uszanowanie względem siebie samego. I tamte znów rozwijają się z tego tak, że człowiek osiąga najwyższe, do czego dotrzeć jest zdolny.
Wilhelm spotkał Makarię, kobietę o niezwykłej duchowości i intuicyjnej wiedzy o kosmosie. Dowiedział się o misji związanej z Leonardem i jego dawną miłością Nachodyną. Po wielu przygodach Wilhelm zaangażował się w działalność stowarzyszenia, które planowało wielkie przedsięwzięcie kolonizacyjne. Poświęcił się również studiom medycznym i chirurgii. Na koniec, płynąc rzeką, uratował młodzieńca, który spadł z koniem do wody - był to prawdopodobnie jego syn Feliks, który dramatycznie uciekł po nieporozumieniu z Hersylią.
Szczegółowe streszczenie według ksiąg
Tytuły ksiąg i ich podział na sekcje są redakcyjne.
Księga 1. Początek wędrówki i pierwsze spotkania
Wczesne wędrówki i Ucieczka do Egiptu
Wilhelm rozpoczął swoje wędrówki wraz z synem Feliksem, zobowiązany przez tajemnicze stowarzyszenie do ciągłego podróżowania. Podczas jednej z wypraw spotkali niezwykłą rodzinę, która przypominała scenę "Ucieczki do Egiptu" - mężczyznę, kobietę z dzieckiem na ośle. Ta symboliczna grupa wywarła na Wilhelmie głębokie wrażenie.
Feliks, zafascynowany tajemniczą rodziną, dołączył do nich na noc, a Wilhelm obiecał spotkać się z nimi następnego dnia. Warunki wędrówki narzucone przez stowarzyszenie były surowe.
Nie powinienem dłużej nad trzy dni pozostawać pod jednym dachem. Nie powinienem opuszczać żadnej oberży, nie oddaliwszy się od niej na milę przynajmniej.
Wilhelm pisał listy do ukochanej Natalii z górskich szczytów, wyrażając głęboką miłość i żal z powodu rozstania. Opisywał swoje życie wędrowca jako narzucone zarówno przez własną wolę, jak i przez stowarzyszenie.
Opowieści o świętym Józefie i duchowe spotkania
Wilhelm i Feliks dotarli do doliny z klasztorem Świętego Józefa, gdzie spotkali gospodarza, który okazał się być ich przewodnikiem. Mężczyzna ten, również noszący imię Józef, opowiedział, jak jego życie zostało ukształtowane przez dziedzictwo miejsca i postać świętego patrona. Kaplicę zaadaptowano na dom, ozdobiony malowidłami z życia św. Józefa.
Józef opowiedział historię "Nawiedzenia" - o tym, jak pomagał matce w opiece nad potrzebującymi, zwłaszcza z Elżbietą. Po renowacji kaplicy spotkał zranioną, ciężarną kobietę szukającą męża. Pomógł jej, odwożąc do Elżbiety, i rozwinął głębokie uczucie, po czym z żalem się z nią rozstał.
Opowieść "Łodyga lilii" przedstawiała dalszy ciąg historii. Wilhelm dowiedział się, że Józef, zakochany w Marii, po śmierci jej męża został wpuszczony do niej przez Elżbietę. Maria przedstawiła mu swojego syna, a Józef spontanicznie zaoferował się jako ojciec. Ich związek rozwinął się w szczęśliwe małżeństwo oparte na wierności i czystości.
Te opowieści o duchowych przemianach i poświęceniu wywarły na Wilhelmie głębokie wrażenie, pokazując mu różne ścieżki życiowego spełnienia.
Korespondencja Wilhelma i więzi osobiste
Wilhelm kontynuował podróż z Feliksem, dzięki któremu odnaleźli dawnego przyjaciela - Montana, znanego wcześniej jako Jarno. Ten mineralog i filozof prowadził ich na szczyt góry, gdzie toczyli głębokie rozmowy o naturze, poznaniu i samotniczym zamiłowaniu do geologii.
Wilhelm, Montan i Feliks dyskutowali o kamieniach i edukacji, z Montanem promującym specjalizację. Podczas eksploracji posiadłości Wilhelm i Feliks wpadli w pułapkę przygotowaną na złodziei sadzonek, w którą celowo wprowadził ich chłopiec Fitz.
Wilhelm pisał do Natalii, że dzięki zaufaniu nowych znajomych, którzy dzielili się z nim listami i dziennikami, szybko poznawał ich życie. Podkreślał, że wszystko, co poznaje, musi dzielić z ukochaną.
Pielgrzymująca wariatka i opowieści o zdradzie
Wilhelm przybył do zamku o niezwykłym wystroju, gdzie spotkał ekscentrycznego gospodarza oraz młode kobiety - Hersylię i Julkę. Hersylia opowiadała o ich literackich upodobaniach, a Feliks, zapatrzony w nią, skaleczy się jabłkiem, co doprowadziło do czułego momentu.
Hersylia przekazała Wilhelmowi rękopis "Pielgrzymująca wariatka", opowieść o tajemniczej, pięknej kobiecie, która zyskała zaufanie rodziny zamożnego pana Revanne. Zakochali się w niej zarówno ojciec, jak i syn. Kobieta, by uniknąć konfliktu, udała ciążę i zniknęła, pozostawiając ich w zdumieniu nad jej zagadkową naturą.
Wilhelm poznał także opowieść "Kto jest zdrajcą?", w której Lucydor, zmuszony do zaaranżowanego małżeństwa z Julią, zakochał się w jej siostrze Lucyndzie. Jego wewnętrzny konflikt narastał, gdy poznał tajemniczego Antoniego. Okazało się jednak, że wszystko było przemyślaną intrygą - Antoni zaręczył się z Julią, a Lucydor mógł poślubić Lucyndę.
Księga 2. Pedagogiczne prowincje i życiowe dojrzewanie
Prowincje pedagogiczne i filozofia wychowania
Wilhelm i Feliks przybyli do prowincji zamieszkanej przez młodzież, gdzie poznali unikalny system wychowania oparty na śpiewie i symbolicznych gestach. Dozorca i Trzej wyjaśnili Wilhelmowi filozofię trzech rodzajów uszanowania: wobec tego, co nad nami, pod nami i równe nam, łącząc ją z religiami i najwyższym szacunkiem do siebie.
Wilhelm zwiedził galerię, gdzie Najstarszy wyjaśnił mu zasady edukacji opartej na "religii etnicznej" (dzieje Izraelitów) i "religii mędrców" (życie Chrystusa), podkreślając znaczenie wytrwałości, cudów i alegorii. Dowiedział się o metodach wychowawczych, w tym o karach i swobodzie wyboru ubioru, które służyły poznaniu charakteru dzieci.
System edukacyjny prowincji obejmował hodowlę koni, naukę języków, muzykę i sztuki plastyczne, z wyraźnym wykluczeniem sztuki dramatycznej. Wilhelm obserwował, jak młodzi ludzie rozwijali swoje talenty w atmosferze dyscypliny i wzajemnego szacunku.
Wilhelm uczestniczył w górskim święcie, gdzie ponownie spotkał Montana, który stał się liderem górników. Po burzliwej debacie o powstaniu Ziemi, Montan podzielił się swoją filozofią o prywatności przekonań i znaczeniu myślenia.
Myślenie i działanie, działanie i myślenie: oto suma całej mądrości, od dawna uznana, od dawna w życie wprowadzona, ale nie przez każdego dostrzegana.
Mężczyzna pięćdziesięcioletni i konflikty pokoleń
Wilhelm poznał historię majora, który przybył do siostry, planując małżeństwo swojego syna Flavia z Hilarią. Odkrył jednak, że Hilaria kocha jego samego. Odmłodzony przez przyjaciela, major udał się do syna, który wyznał miłość do innej kobiety - pięknej wdowy. Major, uwolniony od planów matrymonialnych, uległ urokowi tej samej wdowy, co jego syn.
Flavio, zrozpaczony, szukał ojca. Po powrocie do zdrowia zbliżył się do Hilarii, ale ona odrzuciła ich proponowany związek. Major, zmagający się z własnymi uczuciami, powrócił do domu. Piękna wdowa, dawna miłość Flavia, ujawniła rodzinne sekrety w listach do mądrej Makarii.
Wilhelm i Feliks przybyli do tajemniczej posiadłości Makarii, gdzie spotkali także Anielę i astronoma. Wilhelm uczestniczył w filozoficznych dyskusjach, przeżył mistyczne doświadczenie obserwacji gwiazd i odkrył sekret Makarii o jej intuicyjnej wiedzy o kosmosie.
Studia medyczne Wilhelma i przyjaźnie
Wilhelm opowiedział o swoich studiach chirurgicznych i problemie braku ciał do sekcji. Po incydencie z utopioną dziewczyną spotkał tajemniczego mistrza-rzeźbiarza, który tworzył realistyczne modele anatomiczne. Mistrz przekonywał Wilhelma do swojej metody "budowania" zamiast "rozrywania", wierząc, że to przyszłość anatomii.
Wilhelm poznał bliżej swoich towarzyszy ze stowarzyszenia. Fryderyk ujawnił swoje niezwykłe zdolności pamięciowe i pisarskie, kluczowe dla ich organizacji, a także opisał intuicyjne umiejętności krawieckie Filiny.
Leonard opowiedział o swojej młodzieńczej pasji do rzemiosła i techniki, która ukształtowała jego rolę w społeczności. Podkreślał wartość praktycznych umiejętności i znaczenie pracy dla rozwoju człowieka.
Wilhelm pisał do Natalii o przypowieści dotyczącej rozwoju umiejętności i wspomniał dziecięcą wycieczkę na wieś, gdzie zaprzyjaźnił się z Adolfem, synem rybaka. Ich więź została tragicznie przerwana, gdy Adolf utonął. Pod wpływem Jarno Wilhelm postanowił poświęcić się praktycznej działalności, zwłaszcza medycynie.
Tworzenie wspólnoty i plany na przyszłość
Wilhelm wyruszył na poszukiwanie związkowych i trafił do gospody wynajętej przez tajemnicze towarzystwo. Został przyjęty przez włodarza na warunkach milczenia. Spotkał śpiewaków, rzemieślników i olbrzyma, podzielił się własną pieśnią. Na obiedzie odnalazł przyjaciół - Leonarda i Fryderyka.
Leonard wygłosił przemówienie, redefiniując ojczyznę jako miejsce użyteczności, a nie posiadania. Zachęcał do ruchu i aktywności, przedstawiając liczne przykłady wędrowców - od artystów po żołnierzy.
Powiedziano i powtarzano: gdzie mi się dobrze dzieje, tam moja ojczyzna! Lepiej jednakże byłoby wyrazić to krzepiące zdanie w sposób następujący: gdzie jestem użyteczny, tam moja ojczyzna!
Tajemniczy gość Odoard przedstawił grupie mężczyzn ofertę długoterminowej pracy i plany zagospodarowania ziem. Opisał swoje doświadczenia w zarządzaniu i podkreślił, jak obecne czasy sprzyjają współpracy. Projekt obejmował szczegółowe planowanie infrastruktury i rygorystyczne zasady dla rzemiosł.
Księga 3. Finalne przygody i rozwiązania
Ostatnie przygody i tajemnicze spotkania
Wilhelm spotkał malarza, z którym podróżował, podziwiając naturę i sztukę inspirowaną Mignon. Spotkali Hilarię i wdowę, rozwijali się artystycznie i emocjonalnie, lecz nagłe rozstanie narzucone przez "wyrzekających się" zmieniło ich raj w pustynię, zmuszając do akceptacji losu.
Wilhelm otrzymał wiadomość od opata, potwierdzającą jego zaangażowanie w wielkie plany wspólnoty. Opisano korzyści z budowy kanału i rozwoju osadnictwa, wyznaczając Wilhelmowi kluczową rolę w organizacji. Leonard pisał o swoim celowym chaosie i ważnym sojuszu.
Wilhelm i Fryderyk omawiali zasady nowego społeczeństwa, skupiając się na religii, moralności, poszanowaniu czasu, edukacji i systemie policyjnym. Społeczeństwo to dążyło do harmonii, porządku i rozwoju, stosując łagodne kary i odrzucając szkodliwe wpływy.
Dziennik Leonarda i obserwacje przemysłowe
Leonard, podróżując przez góry, obserwował lokalne rzemiosło tkackie i przędzalnicze. Poznał roznosiciela przędzy i bardownika, którzy wprowadzili go w tajniki produkcji. Zafascynowany ich życiem i pracą, Leonard rozważał zaproszenie bardownika do swojego towarzystwa, lecz ten odmówił, ceniąc sobie życie w górach.
W dalszej części dziennika Leonard odwiedził Panią Zuzannę, właścicielkę firmy tekstylnej, i był nią zafascynowany. Opowiedziała mu o swoim życiu, wpływie zmarłego narzeczonego i obawach przed industrializacją. Jej sparaliżowany ojciec cudownie odzyskał mowę, błogosławił Leonarda i Zuzannę jako rodzeństwo, a następnie umarł.
Tajemnica magnetycznej szkatułki i odkrycia
Hersylia pisała do Wilhelma o tajemniczej skrzyneczce i kluczu, które trafiły w jej ręce. Młody mężczyzna przyniósł ją stryjowi Hersylii, który odmówił przyjęcia. Hersylia, czując silny związek z przedmiotem i Wilhelmem, przyjęła ją, pragnąc wyjaśnienia tej zagadki.
Wieczorem w altanie Wilhelm spotkał golibrodę. Leonard przedstawił go jako chirurga i artystę, wyjaśniając, że jego unikalny talent opowiadania wynikał z dobrowolnego wyrzeczenia się zwykłej mowy. Golibroda opowiedział historię "Nowa Meluzyna" o narratorze, który spotkał tajemniczą damę okazującą się miniaturową księżniczką karłów.
Hersylia opisała spotkanie z Feliksem, który mimo jej oporu uwodził ją, złamał kluczyk do tajemniczej skrzynki, a następnie ją pocałował. Po gwałtownym odrzuceniu przez Hersylię, Feliks dramatycznie odjechał. Złotnik ujawnił, że kluczyk był magnetyczny i otwierał skrzynkę tylko wtajemniczonym.
Ponowne spotkanie i przemiany
Rozdział opisywał odjazdy Lotariusza i jego towarzyszy, przybycie Hilarii i Flavia, a także Filiny i Lidii, której Makaria pomagała. Montan poślubił Lidię, a wszyscy planowali przyszłość w nowej kolonii. Aniela zaręczyła się z pomocnikiem Wernera, a Piękna-Dobra miała zająć jej miejsce u Makarii.
Makaria, kobieta o niezwykłej duchowości, doświadczała wizji kosmicznych i spirali wokół Słońca. Równolegle Montan próbował ukryć inną tajemniczą kobietę o nadludzkiej sile i zdolnościach do znajdowania wody, która pracowała jako służąca.
Cierpienia duszy, w które popadamy wskutek nieszczęścia lub własnej winy. Ażeby je uleczyć, rozsądek niczego nie dokona, rozum mało, czas dużo, a stanowcza działalność natomiast wszystko.
Podczas rejsu rzeką Wilhelm i jego towarzysze uratowali młodzieńca, który wraz z koniem wpadł do wody z urwiska. Wilhelm przywrócił mu życie, otwierając żyłę. Ocalony młodzieniec wyznał, że chce żyć tylko z Wilhelmem, po czym zasnął.
Wciąż na nowo powstajesz, wspaniały obrazie Boga! — zawołał. — I zaraz też znowu doznajesz okaleczeń i obrażeń z wewnątrz lub z zewnątrz.