shakespeare/romeo-i-julia
Krótkie streszczenie
Werona, renesansowe Włochy. Dwa zwaśnione rody - Kapuletowie i Montekowie - od lat prowadziły krwawy konflikt. Młody Romeo, syn Montekiego, cierpiał z powodu nieszczęśliwej miłości do Rozaliny.
Pewnego wieczoru Romeo z przyjaciółmi zakradł się na bal do domu Kapuletów. Tam ujrzał czternastoletnią Julię i natychmiast się w niej zakochał, zapominając o poprzedniej miłości.
Młodzi wymienili pierwsze słowa miłości i pocałunek. Gdy odkryli swoje pochodzenie z wrogich rodów, byli zrozpaczeni. Tej samej nocy Romeo zakradł się pod balkon Julii. Wyznali sobie miłość i postanowili wziąć potajemny ślub. Następnego dnia ojciec Laurenty udzielił im ślubu, mając nadzieję na pojednanie rodów.
Tego samego dnia na placu doszło do tragedii. Tybalt, krewny Julii, wyzwał Romea na pojedynek, ale ten odmówił walki. Oburzony Merkucjo stanął w obronie przyjaciela i zginął z ręki Tybalta. Romeo w gniewie zabił Tybalta i został skazany na wygnanie z Werony. Po ostatniej nocy spędzonej z żoną uciekł do Mantui.
Kapulet postanowił wydać Julię za hrabiego Parysa. Zrozpaczona dziewczyna poprosiła ojca Laurentego o pomoc. Mnich dał jej napój usypiający, który miał sprawić, że będzie wyglądała jak martwa. Romeo miał zostać powiadomiony listem i zabrać ją z grobowca. Julia wypiła truciznę i została pochowana. List nie dotarł do Romea. Gdy usłyszał o śmierci ukochanej, kupił truciznę i pośpieszył do grobowca. Tam zabił Parysa, wypił truciznę i umarł przy boku śpiącej Julii. Dziewczyna obudziła się i ujrzała martwego męża.
Zbawczy puginale!
Tu twoje miejsce. Tkwij w tym futerale.
Przebiła się sztyletem Romea. Nad ciałami dzieci pogodzili się zrozpaczeni ojcowie obu rodów.
Szczegółowe streszczenie według aktów i scen
Tytuły aktów i opisowe tytuły scen są redakcyjne.
Akt 1. Zwaśnione rody i narodziny miłości
Scena 1. Bójka na ulicy i melancholia Romea
Na placu publicznym w Weronie doszło do starcia między słudzy dwóch zwaśnionych rodów - Kapuletów i Montekich. Samson i Grzegorz, słudzy Kapuletów, spotkali Abrahama i służącego z domu Montekich. Wymiana obelg szybko przerodziła się w bijatykę. Do walki włączył się Benwolio, synowiec Montekiego, próbując przywrócić pokój.
Wkrótce pojawił się Tybalt, krewny Pani Kapulet, który wyzwał Benwolio na pojedynek.
Scena 2. Starania Parysa o rękę Julii
Kapulet rozmawiał z Parysem, młodym hrabią, który starał się o rękę jego córki Julii.
Ojciec uznał, że Julia jest jeszcze za młoda na małżeństwo, ale zaprosił Parysa na wieczorny bal, gdzie młodzieniec mógł poznać jego córkę.
Scena 3. Julia dowiaduje się o planach zamążpójścia
Pani Kapulet rozmawiała z córką o małżeństwie z Parysem. Przy rozmowie obecna była Marta, mamka Julii, która wychowywała dziewczynę od dzieciństwa.
Julia odpowiedziała dyplomatycznie, że o małżeństwie jeszcze nie myślała, ale będzie posłuszna woli rodziców.
Scena 4. Droga na bal do Kapuletów
Romeo, syn Montekiego, udawał się z przyjaciółmi na bal do domu Kapuletów w maskach.
Towarzyszył mu Merkucjo, krewny księcia, który opowiadał fantastyczną historię o królowej Mab - wróżce śnów.
Scena 5. Bal u Kapuletów i pierwsze spotkanie kochanków
W domu Kapuletów trwał huczny bal. Romeo ujrzał Julię i natychmiast się w niej zakochał, zapominając o wcześniejszej miłości do Rozaliny. Tybalt rozpoznał go po głosie i chciał go zaatakować, ale Kapulet powstrzymał go, nie chcąc zakłócać zabawy. Romeo podszedł do Julii i wymienili pierwsze słowa miłości, zakończone pocałunkiem. Gdy dowiedzieli się o swoim pochodzeniu z wrogich rodów, oboje byli zrozpaczeni.
Jako obcego za wcześnie ujrzałam!
Jako lubego za późno poznałam!
Dziwny miłości traf się na mnie iści,
Że muszę kochać przedmiot nienawiści.
Akt 2. Zaloty i tajny ślub
Scena 1. Merkucjo i Benwolio szukają Romea
Po balu Romeo ukrył się w ogrodzie Kapuletów, a jego przyjaciele Merkucjo i Benwolio szukali go, wołając i żartując. Nie mogąc go znaleźć, odeszli, myśląc, że wrócił do domu.
Scena 2. Scena balkonowa i wyznania miłości
Romeo ukrył się w ogrodzie pod oknem Julii. Gdy dziewczyna wyszła na balkon, usłyszał jej słowa tęsknoty:
Romeo! Czemuż ty jesteś Romeo!
Wyrzecz się swego rodu, rzuć tę nazwę!
Romeo wyszedł z ukrycia i wyznał Julii miłość. Dziewczyna początkowo była zaskoczona jego obecnością, ale szybko odpowiedziała na jego uczucia. Wymienili przysięgi miłości i umówili się na tajny ślub następnego dnia. Romeo miał poprosić ojca Laurentego o udzielenie sakramentu, a Julia miała przyjść do klasztoru pod pretekstem spowiedzi.
Lecz cicho! Co za blask strzelił tam z okna!
Ono jest wschodem, a Julia jest słońcem!
Scena 3. Romeo prosi ojca Laurentego o udzielenie ślubu
Wczesnym rankiem Romeo udał się do celi ojca Laurentego, franciszkańskiego mnicha znanego z mądrości i znajomości ziół.
Mnich był zaskoczony nagłą zmianą uczuć Romea - jeszcze niedawno młodzieniec cierpiał z miłości do Rozaliny. Mimo wątpliwości zgodził się udzielić ślubu, mając nadzieję, że związek młodych może doprowadzić do pojednania zwaśnionych rodów.
Scena 4. Przygotowania do ślubu z pomocą Marty
Romeo spotkał się z Martą na rynku i przekazał jej szczegóły planu. Mamka miała przyprowadzić Julię do celi ojca Laurentego pod pretekstem spowiedzi. Romeo przygotował także drabinkę sznurową, którą Marta miała dostarczyć, aby młody mąż mógł nocą dostać się do pokoju żony.
Scena 5. Julia niecierpliwie czeka na wiadomości
Julia z niecierpliwością oczekiwała powrotu Marty z wiadomościami od Romea. Gdy mamka w końcu wróciła, długo zwlekała z przekazaniem dobrych nowin, drażniąc się z dziewczyną, zanim w końcu oznajmiła jej o planach ślubu.
Scena 6. Tajny ślub Romea i Julii
W celi ojca Laurentego odbyła się tajna ceremonia ślubna. Mnich ostrzegał młodych przed zbyt gwałtownymi uczuciami, radząc im umiar w miłości. Romeo i Julia złożyli sobie przysięgi małżeńskie i zostali potajemnie połączeni węzłem małżeńskim, mając nadzieję, że ich związek przyniesie pokój zwaśnionym rodom.
Akt 3. Tragiczny punkt zwrotny
Scena 1. Śmierć Merkucja i Tybalta. Wygnanie Romea
W upalny dzień na placu publicznym spotkali się Benwolio z Merkucjo. Benwolio ostrzegał przyjaciela przed szukaniem zwady w tak gorący dzień. Wkrótce pojawił się Tybalt szukający Romea, aby wyzwać go na pojedynek. Gdy Romeo przyszedł, odmówił walki, nazywając Tybalta swoim krewnym, co wzbudziło zdziwienie wszystkich obecnych. Merkucjo, oburzony postawą przyjaciela, sam wyzwał Tybalta na pojedynek.
Podczas walki Romeo próbował ich rozdzielić, ale Tybalt śmiertelnie ranił Merkucja. Umierający Merkucjo przeklinał oba rody:
Bierz licho wasze domy! Żeby taki
Pies, szczur, kot na śmierć zadrapał człowieka!
Po śmierci przyjaciela Romeo popadł w furię i zabił Tybalta w pojedynku. Książę Eskalus przybył na miejsce zdarzenia i po wysłuchaniu relacji Benwolio skazał Romea na wygnanie z Werony.
Scena 2. Julia dowiaduje się o tragedii
Julia niecierpliwie oczekiwała nocy i przyjścia męża. Marta przyniosła jej straszną wiadomość o śmierci Tybalta z ręki Romea i wygnaniu młodego męża. Julia była zrozpaczona, rozdarła między żalem za krewnym a miłością do męża. Ostatecznie stanęła po stronie Romea, ale rozpaczała z powodu rozłąki:
Romeo wygnany!
To jedno słowo: wygnany, zabiło
Tysiąc Tybaltów.
Marta obiecała sprowadzić Romea na pożegnanie przed jego wyjazdem z miasta.
Scena 3. Romeo w rozpaczy u ojca Laurentego
Romeo ukrywał się w celi ojca Laurentego, gdy mnich przyniósł mu wiadomość o wyroku wygnania. Młodzieniec uważał wygnanie za gorsze od śmierci, popadł w rozpacz i chciał popełnić samobójstwo. Ojciec Laurenty przekonywał go, że powinien być wdzięczny losowi - żyje, Julia żyje, a Tybalt, który chciał go zabić, nie żyje. Mnich doradzał mu, aby tej nocy udał się do Julii na pożegnanie, a potem schronił się w Mantui, gdzie będzie czekał na lepsze czasy.
Scena 4. Kapulet ustala termin ślubu Julii z Parysem
Kapulet, chcąc pocieszyć córkę po śmierci Tybalta, ustalił z Parysem termin ślubu na czwartek. Nie pytając Julii o zdanie, postanowił przyspieszyć małżeństwo, sądząc, że pomoże to dziewczynie zapomnieć o żalu.
Scena 5. Pożegnanie kochanków i konflikt z rodzicami
Romeo spędził noc z Julią i o świcie musiał opuścić Weronę. Młodzi małżonkowie żegnali się z bólem, nie wiedząc, czy jeszcze się zobaczą. Po jego odjeździe matka oznajmiła Julii o planach ślubu z Parysem. Gdy dziewczyna odmówiła, Kapulet wpadł w furię i zagroził jej wydziedziczeniem, jeśli nie będzie posłuszna. Nawet Marta radziła jej przyjęcie drugiego małżeństwa.
Akt 4. Plan pozornej śmierci
Scena 1. Julia otrzymuje truciznę usypiającą
Julia udała się do ojca Laurentego, gdzie spotkała Parysa przygotowującego się do ślubu. Po jego odejściu dziewczyna błagała mnicha o pomoc, grożąc samobójstwem, jeśli nie znajdzie sposobu na uniknięcie małżeństwa z Parysem. Ojciec Laurenty zaproponował jej desperacki plan - miała wypić truciznę usypiającą, która sprawi, że będzie wyglądała jak martwa. Zostanie pochowana w grobowcu rodzinnym, skąd Romeo, powiadomiony przez mnicha, zabierze ją do Mantui. Julia zgodziła się na ten ryzykowny plan.
Scena 2. Julia udaje zgodę na ślub z Parysem
Julia wróciła do domu i udała skruchę przed ojcem, zgadzając się na małżeństwo z Parysem. Uradowany Kapulet przyspieszył ślub o jeden dzień, wyznaczając go na środę. Cała rodzina zaczęła gorączkowo przygotowywać się do ceremonii.
Scena 3. Julia pije truciznę
Sama w swoim pokoju Julia przygotowywała się do wypicia trucizny. Przerażały ją różne możliwości - co jeśli napój nie zadziała, co jeśli to prawdziwa trucizna, co jeśli ocknęła się w grobie przed przybyciem Romea. Wyobrażała sobie horror przebywania wśród trupów i duchów w rodzinnym grobowcu. Mimo strachu wypiła truciznę, myśląc o Romeu, i upadła na łóżko.
Scena 4. Przygotowania do ślubu
Całą noc w domu Kapuletów trwały przygotowania do ślubu. Służba gotowała potrawy, a Kapulet osobiście nadzorował wszystkie prace, nie mogąc zasnąć z podniecenia.
Scena 5. Odkrycie pozornej śmierci Julii
Rano Marta przyszła obudzić Julię na ślub, ale znalazła ją pozornie martwą. Jej krzyki ściągnęły rodziców i Parysa. Wszyscy popadli w rozpacz nad ciałem dziewczyny. Ojciec Laurenty przybył z muzykantami i starał się pocieszyć rodzinę, mówiąc, że Julia jest teraz w niebie. Zamiast wesela przygotowywano pogrzeb.
Akt 5. Tragiczny finał
Scena 1. Romeo kupuje truciznę w Mantui
W Mantui Romeo otrzymał od swojego służącego Baltazara wiadomość o śmierci Julii. Zrozpaczony młodzieniec postanowił popełnić samobójstwo, aby połączyć się z ukochaną w śmierci. Udał się do aptekarza i kupił od niego silną truciznę, mimo że sprzedaż takich środków była zakazana pod karą śmierci.
Scena 2. List od ojca Laurentego nie dociera do Romea
Ojciec Laurenty dowiedział się od brata Jana, że list z wyjaśnieniem planu nie dotarł do Romea z powodu kwarantanny. Mnich pośpiesznie udał się do grobowca, aby być przy przebudzeniu Julii i ukryć ją w klasztorze do czasu wyjaśnienia sytuacji.
Scena 3. Śmierć kochanków w grobowcu
Na cmentarzu Parys przyszedł złożyć kwiaty na grobie Julii. Wkrótce pojawił się Romeo z narzędziami do otworzenia grobowca. Parys próbował go powstrzymać, doszło do walki, w której hrabia zginął. Romeo otworzył grób i ujrzał Julię, która wyglądała jak żywa. Wypił truciznę i umarł przy jej boku, wypowiadając ostatnie słowa:
Pójdź, ty niesmaczny, cierpki przewodniku!
Blady sterniku, pójdź rzucić o skały
Falami życia skołataną łódkę!
Ojciec Laurenty przybył za późno. Julia obudziła się i ujrzała martwe ciało męża. Mnich próbował ją przekonać do ucieczki, ale usłyszawszy zbliżającą się straż, uciekł sam. Julia, nie chcąc żyć bez Romea, zabiła się sztyletem męża. Książę przybył z rodzinami obu rodów. Ojciec Laurenty opowiedział całą historię tragicznej miłości. Zrozpaczeni ojcowie pogodzili się nad ciałami swoich dzieci, a książę podsumował:
Smutniejszej bowiem los jeszcze nie zdarzył,
Jak ta historia Romea i Julii